Victor Jara, ik hoor je stem

Victor Jara, liedjeszanger, dichter en dromer

Hij was een van de grootste folkloristische zangers van Chili.

Victor Jara, ik hoor je stem

in het huilen van de wind

in het groeien van het graan

in het zingen van een kind

Victor, Victor, ik hoor je stem

in het zuchten van je volk

– stem van Allende, hóór! –

en in de woorden van Che

Hij werd in 1973 in het stadion van Santiago vermoord.

Eerst werden zijn handen verbrijzeld met een bijl.

Zijn gitaar en stem werden niet meer gehoord.

Mensen van Chili ik hoor

duizenden stemmen van ver

miljoenen stemmen gesmeed

tot een wereldspannend koor

Victor Jara, ik hoor je stem

in het huilen van de wind

in het groeien van het graan

in het zingen van een kind

Hij zong over de liefde, over de bergen en zeeën van Chili, over vrijheid.

Hij zong over de droom van compañero Salvador Allende.

Jouw gitaarstem heeft meer kracht

dan de dolk van de fascist

in de longen van het volk

“Venceremos” is jouw lied

Victor Jara leeft voort in zijn liederen.

In dit lied. In u. In mij. Hóór, Victor…

Grito victorioso:

Victor es victoria!

“Venceremos” is jouw lied…

“Venceremos” is jouw lied…

“Venceremos” is óns lied!

Jan Woordenaar Bontje

*

11 SEPTEMBER 1973

Het is vandaag exact 50 jaar geleden dat de VS samen met Chileense fascistische generaals o.l.v. de bloedhond Pinochet en gesteund en toegejuicht een aantal (vaak Amerikaanse) mega-multinationals, een bloedige staatsgreep pleegden in Chili.

De democratisch gekozen socialistische president Salvador Allende werd in het presidentiële paleis samen met leden van zijn paleiswacht vermoord door de fascisten.

Duizenden Chilenen – arbeiders, studenten, huisvrouwen, politici, vakbondsleden en vakbondsleiders, socialisten, communisten, boeren, werden gevangen, gemarteld, vermoord.

Het nationale voetbalstadion Estadio Nacional de Chile werd ingericht als concentratiekamp. In de eerste maanden werden daar zo’n 12.000 politieke tegenstanders van Pinochet opgesloten, gemarteld of zelfs vermoord.

De zanger/dichter/gitarist Victor Jara was een van hen. Zijn handen werden gebroken zodat hij geen gitaar meer kon spelen en daarna werd hij vermoord. In het voetbalstadion van Santiago, waar hij met duizenden anderen gevangen zat.

Anderen zaten in concentratiekampen.

Toen ik het nieuws van de staatsgreep hoorde was ik zo geschokt dat ik misschien wel een uur aan de telefoon was met een oude sociaaldemocraat over deze misdadige actie. Nog steeds op 11 september denk ik aan deze tragedie terug.

Chili is een gruwelijke les: machthebbers zullen hun macht en positie nooit zomaar opgeven…

Simón Bolívar

Simón Bolívar
 
Onafhankelijkheid van Spanje
En alle andere bezettingsmachten
Was jouw grote droom; ik kan je
Mededelen dat ze hem verkrachtten
 
In naam is jouw Amerika bevrijd
Maar Washington speelt nog de baas
En noemt dat “de moderne tijd”
Waarover ik me zeer verbaas
 
Eén land draagt trots jouw naam
Ook daar wordt nog geleden
Dat pas in onderdrukkerskraam
Verlangend naar verleden
 
Jouw droom kwam echter uit
gepijnigd door gestolen buit
 
Jan woordenaar Bontje, 8 augustus 2020
 
 
Simon Bolivar (1783-1830) was een Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijder. Hij stond aan de wieg van de landen Panama, Colombia, Ecuador, Peru, Venezuela en Bolivia.
Dat laatste land is naar hem genoemd. Hij staat in Latijns-Amerika nog steeds bekend als El Libertador, De Bevrijder.
 
 

BOLSONAROGRIEP

corona, hoor je me, is een griepje
wat niezen en proesten hoort daarbij
mijn volgers snappen dat, geloven mij
en botweg ontkennen helpt daarbij:
ik krijg geen corona, dus wat piep je

corona, geloof me, is een griepje
een soort verkoudheid, dat hoort er toch bij?
dus hoor wat ik zeg, onthoud wat ik zei:
ik ben gezond, sportief  – eh… riep je?

corona? toch? welnee jôh, een griepje!
belazer voor mijn part je vriend, maar niet mij
en wat dan nog: het is écht een griepje

geloof me: een onschuldig griepje
corona nogmaals, is maar een griepje!

Jan woordenaar Bontje, 9 juli 2020

Ik heb geen corona!!!!!

Victor Jara

Jij zong over liefde, bergen en zeeën. En vrijheid

voor Chili uiteraard, maar ook voor ons.

Je bracht troost, solidariteit en blijheid

voor je volk in verdrukking, dus ook voor ons.

.

In het stadion werd je stem gesmoord;

lachend sloegen ze juist je handen kapot.

Daarna werd je met 30 kogels vermoord,

want hun zieke geest was totaal verrot.

.

Nog hoort men je stem: in het huilen van de wind,

het ruisende graan, dat rechtop blijft staan.

Hij klinkt nog steeds door in het zingen van een kind

en als mensen voor de vrijheid opstaan.

.
‘Venceremos’ was jouw lied

dat zorgt dat je niet zal verdwijnen.

.

© Jan woordenaar Bontje, 20 juni 2020

Victor Jara was een Chileense theaterregisseur, zanger en gitarist die leefde van 1932 tot hij tijdens de staatsgreep van Pinochet en de CIA op 16 september 1973 na te zijn gemarteld werd vermoord.

Sinds 2004 kan in Chili weer openlijk over Víctor Jara gesproken worden. Het Chili Stadion waarin hij samen met duizenden andere politieke gevangenen zonder proces vastzat, is naar hem vernoemd.

In juni 2009 werden op de Algemene Begraafplaats van Santiago de Chile zijn resten opgegraven in verband met een nieuw onderzoek naar de moord. Uit dit onderzoek bleek dat Victor Jara geleden had onder zware foltering en was doodgeschoten met meer dan 30 kogels. Op 5 december 2009 werd hij herbegraven. Duizenden Chilenen, waaronder de toenmalige president van Chili, Michelle Bachelet, begeleidden hem naar het kerkhof.

• Zijn weduwe, Joan Jara, schreef in 1983 een boek over het leven met Victor Jara: ‘Victor, an unfinished song’ (‘Victor Jara, een onvoltooid lied’).
• In 1977 vertaalde de Nederlands-Zweedse zanger en liedjesschrijver Cornelis Vreeswijk (1937-1987) maar liefst 11 songs van Victor Jara, waaronder ‘El arado’ (De ploeg), ‘Tu recuerdo Amanda’ (Ik zie Amanda), ‘Manifesto’ (Manifest) & ‘El cigaretto’ (Het peukenlied). Deze zijn te horen op Vreeswijk’s album ‘Het recht om in vrede te leven’. De titel was een vertaling van een lied van Victor Jara: ‘El derecho a vivir en paz’ over de Vietnamoorlog (1 november 1955 tot 30 april 1975.)
• In 1980 bracht The Clash het album ‘Sandinista’ uit met daarop het nummer ‘Washington bullets’ waarin een verwijzing naar Victor Jara voorkomt.
• In 1987 bracht de Ierse groep U2 het album ‘The Joshua Tree’ uit met het nummer ‘One Tree Hill’ waarin een verwijzing naar Víctor Jara zit.
• In 1989 bracht de Schotse groep Simple Minds het album ‘Street Fighting Years’ uit, waarbij het titelnummer opgedragen werd aan Víctor Jara.
• In 2003 schreef ik voor ons toenmalige trio ‘Trias Politica’ het lied ‘Victor Jara’, dat door Carlos Bretón Ferrer en Frans Lodewijk op muziek werd gezet.
• In 2004 bracht de Duitse metal band Heaven Shall Burn, op het album ‘Antigone’, een ode aan Victor Jara met het lied ‘The weapon they fear’. Het ‘wapen’ verwijst naar Victor Jara en zijn muziek. (Vergelijk dit met de gitaar van de Noord-Amerikaanse zanger en liedjesschrijver Woody Guthrie (1912-1967) die op zijn gitaar de tekst ‘This machine kills fascists’ had geschreven.)  
• In 2008 bracht de Amerikaanse band Calexico, op hun album ‘Carried to Dust’, een ode aan Victor Jara met het lied ‘Victor Jara’s hands’: Fences that fail and fall to the ground  /  Bearing the fruit from Jara’s hands.
• In 2008 werd Victor Jara tijdens het Chileense tv-programma Grandes Chilenos de Nuestra Historia verkozen als 4de ‘grootste Chileen’.
• In 2014 bracht gitarist Harry Sacksioni (1950) een eerbetoon met het nummer ‘Omdat Victor Jara zong’.

PABLO NERUDA LEEFT VOORT IN MUZIEK!

19 oktober 2014 om 11.00 uur Concertzender

Op 19 oktober 2014 zullen drie werken van Sonja Schwedersky over de Chileense dichter Pablo Neruda op de radio te beluisteren zijn.

Radio Monalisa heeft een wekelijks programma op de Concertzender, elke zondagochtend om 11.00 uur.

Op zondag 19 oktober 2014 wordt er aandacht besteed aan haar cd en zullen de volgende werken te beluisteren zijn:

– Caprice voor viool en piano (viool: Martin de Deugd, piano: Eke Simons)

– Hemos perdido aun este crepusculo; bariton: Quirijn de Lang, en het Schwedersky ensemble

– The unfaithful; solo cello: Jérôme Fruchart en het Schwedersky Kwintet.

Informatie Radio Monalisa: Klik hier

Informatie Concertzender: Klik hier

U kunt via de kabel luisteren maar ook via bovenstaande links op uw pc/laptop. De uitzending wordt live uitgezonden. Een goede gelegenheid kennis te maken met de muziek van Sonja Schwedersky.