De broekriem aanhalen
“We moeten de broekriem maar weer eens aanhalen”. Kent u die uitdrukking, geachte lezer?
Daaraan moest ik onlangs denken bij de berichtgeving over de verhoging van de defensie-uitgaven. Na de miljarden bezuinigingen om de banken te helpen door de crisis te komen, mogen de burgers nu hun bijdragen gaan leveren aan onze veiligheid. De afgelopen jaren werden zij er voortdurend op gewezen dat onze westerse beschaving in toenemende mate van alle kanten bedreigd wordt. Zijn het niet de Russen dan is het wel IS of een of andere radicale groepering. Politici, hoge militairen en terrorisme – goeroes bepleiten vervolgens dat de uitgaven voor defensie flink omhoog moeten. Ook de mainstream media doen ijverig en enthousiast mee met dit beveiligingskoor.
In het rapport Wapens, Schuld en Corruptie: Militaire uitgaven en de crisis van de EU (2015) van het TransNational Institute wordt erop gewezen dat de militaire uitgaven van veel Europese landen hedentendage hoger zijn dan tien jaar geleden. Europa is veiliger dan ooit en er zijn geen serieuze bedreigingen, dus de militaire mantra dat de uitgaven onder een geloofwaardig niveau zijn gedaald, is volledig ongegrond, aldusFrank Slijper onderzoeker bij het TNI.
Nog meer wapens zullen Europa dus niet veiliger maken, volgens Stop Wapenhandel. Waar is de logica om verder te bezuinigen, te korten op lonen, pensioenen en uitkeringen en de uitgaven voor gezondheidszorg en onderwijs te beperken. Terwijl men tegelijkertijd doorgaat met het aankopen van dure wapens die eigenlijk niet nodig zijn. Investeren in een bodemloze put noemen economen dat. In 2015 werd 1.676 miljard dollar gespendeerd aan militaire uitgaven. Met slechts 13% van dat bedrag zouden de Millenniumdoelstellingen om armoede en honger te bestrijden gehaald kunnen worden. Hetzelfde geldt voor de doelstellingen voor milieu- en klimaatverbetering, ontwikkeling van duurzame energie, etc. Hoe veilig willen we het eigenlijk hebben?
Maar misschien wordt de wereld juist onveiliger door het optreden van sommige politieke leiders. Leiders die af en toe als een Bokito met woeste gebaren op hun borst slaan en anderen bedreigen met “Vuur en Furie”. Toch maar een paar gaatjes bijmaken in onze broekriemen? Of zou het handiger zijn om alvast bretelles aan te schaffen?
Maar het zou veel verstandiger zijn om Erasmus’ tekst van De Klacht van Vrede (Querela Pacis) ruimschoots te verspreiden, want daaruit kan nog steeds door verantwoordelijke leiders de nodige lering worden getrokken. Als eerste in de geschiedenis veroordeelde hij immers de oorlog als een onnatuurlijkheid en in strijd met het wezen van de mens. Onze icoon Erasmus waarop Rotterdam terecht zo trots is kan hiermee de wereld een leerzame spiegel voorhouden. In Rotterdam begint de Victorie.
Rein Heijne
Bestuurslid Huis van Erasmus
* De boemerang van oorlog en geweld – Een hedendaagse samenspraak over Erasmus’visie op oorlog en vrede. (ISBN 978 90389 2572 1) kost € 13.00 (incl. verzendkosten) en is te bestellen via boemerang@huisvanerasmus.nl
